Zaginiona osada Gross Iser, Chatka Górzystów, Wysoka Kopa i raj dla rowerzystów - Góry Izerskie.

Hala Izerska to najzimniejsze miejsce w Polsce. Jest tam zaginiona osada Gross Iser i klimatyczne schronisko "Chatka Górzystów". Motywacją do wędrówki przez Góry Izerskie była Wysoka Kopa - szczyt na liście Korony Gór Polski. Góry Izerskie okazały się rajem dla rowerzystów, a wędrówka była bardziej spacerem niż górską wyprawą.

Plan

Zdjęcie ilustrujące post to Ostoja Karkonoska w Podgórzynie koło Karpacza. Tam Klub Włóczykijów spędzał Majówkę przełożoną na czerwiec. Po drodze był Szczeliniec Wielki, a zaraz po zameldowaniu krótki wypad na Skopiec w Górach Kaczawskich.  Na pierwszy dzień pobytu zaplanowaliśmy Góry Izerskie. 

Mieliśmy w grupie 3-letnią Julkę, bohaterkę wejścia na Szczeliniec w trybie "ja sama, ja sama". Tym razem małej Włóczykijce miał pomagać wózek. Stąd dobór trasy. Start i meta na Rozdrożu Izerskim, przystanek przy Chatce Górzystów a celem Wysoka Kopa (ta ostania już bez małej). Warto zaznaczyć, że oprócz Wysokiej Kopy, praktycznie cała trasa jest przejezdna dla wózka.

Raj dla rowerzystów

Od parkingu na Rozdrożu Izerskim praktycznie cały szlak żółty do Chatki Górzystów prowadzi drogą szutrową, przyjazną dla rowerzystów i przejezdną dla wózka. Jedynie tuż przed Chatką wózek trzeba było na krótkim odcinku przenieść ze względu na kamienie. Dla rowerzystów wytyczono w tym miejscu wygodny objazd.

Góry Izerskie to raj dla rowerzystów a zimą dla biegaczy narciarskich.  Szerokie i dość równe drogi, dobre oznaczenie szlaków. Całość naszej trasy, poza niewielkim fragmentem, bardziej przypominała park niż górski szlak.

Tylko niewielka część trasy przedstawionej w sekcji "Plan" nie jest dostępna dla rowerów. Góry Izerskie pokrywa gęsta sieć szlaków rowerowych. Zimą służą narciarzom na biegówkach, w pobliżu jest ich mekka - Jakuszyce. W czasie naszej wędrówki, poza szczytem Wysoka Kopa, częściej spotykaliśmy cyklistów niż piechurów. 

Chatka Górzystów

Chatka Górzystów to bardzo klimatyczne schronisko na Hali Izerskiej. Mieści się w dawnym budynku szkoły osady Gross-Iser. 

O osadzie później. Schronisko było w pierwszej części naszej trasy. W sam raz na drugie śniadanie / wczesny lunch. Piękna pogoda zachęcała do konsumpcji na zewnątrz. W środku było duszno, za to panował specyficzny klimacik.

Specjalność Chatki to ogromny naleśnik z twarogiem, obficie okraszony jagodami. Jeszcze nie zdążyliśmy się zmęczyć (w zasadzie na całej trasie trudno było mówić o zmęczeniu) a już sobie dogadzaliśmy :-) Zwykle w górach jest najpierw wysiłek, potem posiłek - tak było następnego dnia naszej Majówki - wejście na Śnieżkę a potem długa wędrówka wzdłuż całego głównego grzbietu Karkonoszy. 

Zaginiona Osada Gross-Iser

Schronisko znajduje się na rozległej Hali Izerskiej. To statystycznie najzimniejsze miejsce w Polsce. Nie ma w ciągu roku dnia z średnią temperaturą powyżej 15 stopni (a więc formalnie nie ma tam lata) oraz nie ma miesiąca bez ujemnej temperatury! Pomimo, że to południowo-zachodnia Polska, klimat i roślinność bardziej przypominają Arktykę czy Syberię. My jednak trafiliśmy na przyjemnie ciepłe przedpołudnie.

Mam dużą słabość do historii. Gdy więc na Hali Izerskiej zobaczyłem wyraźne ślady kamiennych fundamentów zabudowań, moje zmysły wyostrzyły się. Bez trudu odnalazłem kolejne. To co widziałem, to zaginiona osada Gross Iser.

Od połowy XVIIw na Hali Izerskiej istniała osada. Zapoczątkowali ją uchodźcy z Czech - uciekali przed prześladowaniami religijnymi. Z czasem osada przyjęła niemiecką nazwę Gross-Iser. Mieszkańcy zajmowali się pasterstwem i wycinką drzewa. Żyli sobie spokojnie z dala od świata aż do końca II Wojny Światowej. 10 maja 1945 do wioski weszli czerwonoarmiści. Mieszkańcy zdołali uciec do lasu. Został tylko kierownik schroniska Groß-Iserbaude, Paul Hirt. Został rozstrzelany na miejscu.

Zaginiona osada Gross Iser liczyła ok. 40 domów, była tam karczma, młyn oraz domek myśliwski rodu Schaffgotschów. (Źródło goryizerskie.pl) . Po wojnie mieszkańców wysiedlono, a wioska została zniszczona. Został tylko budynek szkoły (dziś schronisko Chatka Górzystów) - prawdopodobnie przetrwał dlatego że służył WOP-istom jako strażnica.

Wysoka Kopa

Za Halą Izerska rozdzieliśmy się. Julka w wózku z mamą i siostrą skorzystały z szlaków rowerów by wrócić na parking. Ja i dwoje Włóczykijów poszliśmy niebieskim szlakiem w stronę Wysokiej Kopy, najwyższego szczytu Gór Izerskich. 

Szlak częściowo prowadzi przez torfowisko. Dla wędrowców przygotowano drewniane kładki. Dla nas wygoda, dla przyrody ochrona. W dalszej części szlaku wróciliśmy na szerokie trasy rowerowe. Część trasy, zwana Szklarską Drogą, wręcz prowadziła asfaltem.

Trochę górskiej wędrówki mogliśmy doświadczyć dopiero wchodząc na Wysoką Kopę. Szczyt leży poza szlakiem, ale łatwo na niego trafić wydeptaną ścieżką i równie łatwo wejść. 

Cała wyprawa na najwyższy szczyt Gór Izerskich miała charakter bardziej spacerowy niż górski. Wróciliśmy skrajem imponującego kamieniołomu kwarcu by na parkingu spotkać naszą małą Włóczykijkę.

Dla mnie kulminacją wędrówki nie był szczyt Wysokiej Kopy. Zaginiona osada Gross Iser zafascynowała mnie. Przypomniała mi historię Wisłoczka, z drugiego końca Polski (Beskid Niski). Ludzie przychodzą i odchodzą, a góry zostają. Wyszło, na to, że szczyt z Korony Gór Polski został zdobyty przy okazji...