[PL] Drodzy czytelnicy, pozwólcie, że najpierw wyjaśnię anglojęzycznym gościom o co chodzi z "Best of Beskid Wyspowy". W dalszej części tekst będzie już tylko po polsku.
[EN] Dear English-speakers. This post will have lots of beautiful photos from Beskid Wyspowy and text in Polish with links to my hiking trips. Before you scroll down to the photos, please read the following intro.
Beskid Wyspowy is a mountain range in northern Carpathians, Poland (south of Kraków). It's highest peak is Mogielica, 1171m. The range is very specific. In fact, it hardly can be called a 'mountain range'. Rather, it's a collection of mostly lonely mountains that look like islands, separated by deep valleys. Hence the name - "Beskid Wyspowy" can be translated as "Island Beskid Mountains". Most of the mountains are pretty prominent and therefore present interesting hiking possibilites.
You can now go ahead and browse my photos, all of them from winter/sping 2020/21. The rest of the post is in Polish. Enjoy "best of Beskid Wyspowy"!
Beskid Wybitny
Do jesieni 2020 Beskid Wyspowy mijałem jadąc w inne góry. Nie wydawał mi się interesujący na tyle by zorganizować wyprawę, własną lub Klubu Włóczykijów. Przyzwyczajony do pasm górskich, nie wyobrażałem sobie wędrówki na pojedyncze góry. A taki właśnie jest Beskid Wyspowy - zbiór, w większości samotnych - gór. Poszczególne szczyty są porozdzielana głębokimi dolinami. W dolinach znajdują się liczne miejscowości (Mszana Dolna, Tymbark, Limanowa itp) oraz biegną nimi drogi, w tym krajowe S7 ("Zakopianka") oraz DK28.
Pasmem zainteresowałem się dopiero przy okazji pomysłu zdobycia Korony Gór Polski. Najwyższym szczytem jest Mogielica, 1171m n.p.m. Ale najwyższy szczyt może być tylko jeden. Prawdziwym impulsem do eksploracji pasma stała się Korona Najwybitniejszych Szczytów Gór Polskich. Artykuł pod tym linkiem wyjaśnia pojęcie wybitności oraz podaje listę 50 najwybitniejszych szczytów w Polsce. Jako ciekawostka, najwyższy szczyt w Polsce, Rysy, został dodany do 50 szczytów wybitnych chyba tylko z szacunku. Bo przy wysokości 2499m wybitność Rysów to tylko 163m.
Na liście 50 najwybitniejszych szczytów w Polce, Beskid Wyspowy ma aż 10 gór. (Wg autorów listy 11, ale jeden z nich - Lubomir - został omyłkowo 'przeniesiony' z sąsiedniego Beskidu Makowskiego). Beskid Wyspowy jest zdecydowanym królem wybitności.
Po tym przydługim wstępie zapraszam na "Best of Beskid Wyspowy" - wędrówkę przez 10 najwybitniejszych szczytów pasma. Wszystkie relacje i zdjęcia pochodzą z moich wypraw od listopada 2020 do maja 2021. Sekcja "trasy prowadzące na szczyt" podaje szlaki (wg. mapa-turstyczna.pl) z miejsc gdzie można zaparkować lub dojechać komunikacją publiczną.
Góry uszeregowałem w kolejności ich wybitności. Liczby w tytułach paragrafów podają wybitność a nie wysokość.
Przedstawiam: Best of Beskid Wyspowy
1. Luboń Wielki, 512m
Położenie: zachodni kraniec Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Rabka Zdrój (Zaryte), Glisne (dojazd od Mszanej Dolnej), Mały Luboń (punkt na starej DK7 pomiędzy Naprawą a Skomielną Białą).
Moja wędrówka: 30.01.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: Schronisko PTTK na Luboniu Wielkim; na szczycie
Warto wiedzieć: Szlak żółty z Rabki Zaryte prowadzi przez rezerwat przyrody z gołoborzem (takie jak z Gór Świętokrzyskich)
Widoki: Szczyt zalesiony, ale pod schroniskiem jest punkt widokowy
2. Lubogoszcz, 423m
Położenie: zachodni kraniec Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Mszana Dolna, Kasinka Mała, Kasina Wielka
Moja wędrówka: 03.05.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Lubogoszcz ma dwa szczyty, wyższy jest szczyt wschodni
Widoki: Szczyt zalesiony
3. Mogielica, 421m
Położenie: środkowa część Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Jurków, Przełęcz Rydza-Śmigłego (droga Jurków - Słopnice), Słopnice Królewskie, Szczawa, Młyńczyska
Moja wędrówka: 21.11.2020; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Warto zejść szlakiem żółto-niebieskim na przepiękną Polanę Stumorgową, skąd mamy rozległy widok na zachód (Babia Góra), południe (Gorce i Tatry) oraz południowy wschód (Pieniny, Beskid Sądecki)
Widoki: Szczyt zalesiony, jest nieczynna wieża widokowa - ale patrz akapit wyżej i zdjęcia poniżej!
4. Ćwilin, 417m
Położenie: środkowa część Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Jurków, Gruszowiec (DK28, Mszana Dolna - Tymbark), Mszana Dolna
Moja wędrówka: 06.03.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Nazwa Ćwilin to spolszczenie niemieckiego "Zwilling", czyli "Bliźniak". Góra jest "bliźniaczką" Śnieżnicy.
Widoki: Szczyt odkryty (Polana Michurowa), widok przede wszystkim na południe (prawie całe Gorce) i zachód (Babia Góra). Schodząc do Jurkowa widzimy Mogielicę.
5. Jaworz, 416m
Położenie: północno wschodnia część Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Limanowa, Rojówka (od jez. Rożnowskiego)
Moja wędrówka: 05.04.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Na szlak od strony Rojówki da się bardzo wysoko wjechać (trasa od Limanowej, przez Pisarzową i Milczaki Górne - Google Maps) co czyni górę dostępną także dla osób, które mają trudności z wchodzeniem.
Widoki: Szczyt zalesiony, ale pod szczytem jest rozległa polana z wieżą widokową. W kierunku wschodnim widzimy Pogórze Rożnowskie z zalewem, na południe mamy Tatry.
6. Śnieżnica, 346m
Położenie: środkowa część Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Dobra, Gruszowiec (obie z drogi DK28, Mszana Dolna - Tymbark), Kasina Wielka, Skrzydlna PKP
Moja wędrówka: 06.03.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Śnieżnica ma trzy niemal równej wysokości, niezbyt wyróżniające się szczyty. Stok północny opada bardzo stromo (500m) do doliny z linią kolejową Mszana Dolna - Tymbark
Widoki: Szczyt zalesiony. Na północnym stoku, tuż poniżej szczytu jest punkt widokowy (prowadzi doń ścieżka, bez szlaku PTTK)
7. Kamionna, 346m
Położenie: północno wschodni kraniec Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Przełęcz Widoma (droga DW965 Limanowa - Nowy Wiśnicz), Tymbark, Łosina Górna (pomiędzy Tymbarkiem a Limanową)
Moja wędrówka: 30.04.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: Pomiędzy przełęczą Widoma a szczytem jest Bacówka na Zadzielu
Warto wiedzieć: Od strony Bacówki da się dość wysoko wjechać, co czyni górę dostępną także dla osób, które mają trudności z wchodzeniem
Widoki: Szczyt zalesiony. Przed szczytem, idąc od Bacówki, jest górna stacja wyciągu narciarskiego, z widokiem na wschód (Pogórze Rożnowskie)
8. Szczebel 343m
Położenie: zachodni kraniec Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Glisne (dojazd z Mszanej Dolnej), Kasinka Mała, Lubień
Moja wędrówka: 03.05.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Wejście od Kasinki Małej jest bardzo strome. Po przekroczeniu potoku pokonujemy 430m różnicy wysokości na odległości 1,9km
Widoki: Szczyt zalesiony, z otwarciem na północ (Lubogoszcz, Śnieżnica, Ćwilin, Ciecień)
9. Ciecień, 324m
Położenie: północna część Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Szczyrzyc (trzy możliwości, link wskazuje najkrótszą trasę), Czasław (przy drodze DW964 Kasina Wielka - Dobczyce), Przełęcz Wielkie Drogi (przy drodze DW964 Kasina Wielka - Dobczyce), Skrzydlna PKP
Moja wędrówka: 30.04.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Ciecień ma charakter pasma górskiego o przebiegu południkowym, czym różni się od większości szczytów w Beskidzie Wyspowym. Uwaga na odmianę: mówimy "na Cietniu".
Widoki: Szczyt zalesiony. Zejście do Szczyrzyc szlakiem żółtym oferuje widok na południowy wschód. Najbardziej widoczna Śnieżnica.
10. Modyń, 273m
Położenie: południowo wschodnia część Beskidu Wyspowego
Szlaki prowadzące na szczyt: Młyńczyska (wieś na południe od Limanowej), Kamienica (droga DW968 Szczawa - Zabrzeż), Łącko (droga DW969 Zabrzeż - Stary i Nowy Sącz)
Moja wędrówka: 30.04.2021; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: brak
Warto wiedzieć: Nazwa Modyń jest rodzaju żeńskiego. Mówimy "na Modyni". Na szlaku od wsi Młyńczyska jest ciekawa Droga Krzyżowa.
Widoki: Szczyt zalesiony. Wieża widokowa w budowie. Dobry widok przy Krzyżu Milenijnym w Młyńczyskach
Bonus - Lubomir, 349m
Postanowiłem umieścić Lubomir w artykule "Best of Beskid Wyspowy", gdyż przez wiele lat uważano, że znajduje się w tym właśnie Beskidzie. Według najnowszej regionalizacji Karpat i całej Polski (Solon i inni, 2018r), Lubomir jest w Beskidzie Makowskim i jest jego najwyższym szczytem.
Położenie: wschodni kraniec Beskidu Makowskiego
Szlaki prowadzące na szczyt:
Moja wędrówka: 05.12.2020; Trasa z opisem i zdjęciami
Schronisko: Pod szczytem, na szlaku w stronę Myślenic jest Schronisko PTTK Kudłacze.
Warto wiedzieć: Na szczycie znajduje się Obserwatorium Astronomiczne. Nazwa góry to hołd dla księcia Lubomirskiego, który podarował państwu działkę pod budowę Obserwatorium.
Widoki: Szczyt zalesiony, widoki poniżej szczytu. Dobry widok jest spod schroniska ( w stronę Babiej Góry)
Podsumowanie
Mam nadzieję, że ten długi artykuł "best of Beskid Wyspowy" nie znudził moich szanownych czytelników. Może, tak jak ja, odkryjecie Beskid Wyspowy dla siebie? Moje trasy mogą być pomysłem na początek, ale warto poeksperymentować samodzielnie. Ja zakończyłem zdobywanie szczytów wybitnych w Beskidzie Wyspowym (10/10, plus Lubomir) ale mam zamiar tu wracać!